Plastik tüketiminin doğadaki canlılara ne kadar zarar verdiğini biliyor musunuz?
Dünyanın denizleri, okyanusları hatta kutupları bile plastik atıklarının istilası altında. Yaşamın ve varlığımızın kaynağı olan suyun kirleniyor olması bizim de kirleniyor olmamız anlamına geliyor. Deniz canlıları da ekosistemdeki kirlenme ve bozulma ile birlikte tükeniyor.
Sürekli genişleyen insan kaynaklı plastik çöp baskısı, dünya çapında deniz ortamı için büyük ve yaygın bir tehdit haline gelmiştir (Villarrubia-Gómez ve ark., 2018), biyolojik çeşitlilik kayıplarına yol açmıştır (Roman ve ark., 2019; Senko ve ark., 2020).
Plastiğin varlığı, beslenirken deniz hayvanlarını etkileme potansiyeline sahiptir, bu maddeleri doğal avlarıyla karıştırıp yutabilirler. Yutmak haricinde plastiklerin yaban hayatına zarar verişinin de sandığımızdan çok olduğunu yeni çalışmalarla görüyoruz.
Bunun örneklerinden ilki bazı yunus türlerinin kafasına poşet takılarak boğulması. Yunusların bazı objeleri birbirlerine yüzgeçleri ile paslayarak oyuncu davranışlar gösterdiği bilinmekte. Fakat yeni bir çalışmada bu davranışı plastik çöplerle yaptıkları ve sonrasında hava deliklerine, boğazlarına takıldığı görülmüş. Oyuncu türlerin plastik sebepli kazalara kurban gitmesinin sandığımızdan daha yaygın bir sorun olabileceğini düşündüren kötü bir haber.
Bir diğer örnek ise yaban hayatının insan elinden olabileceği en uzak noktalardan birinden, Arktik’ten geliyor. Yapılan çalışmalarda insan eli ile üretilen kimyasalların arktik besin zincirinde bulundu. Onlarca yıldır endüstride kullanılan bu kimyasallar kutup ayılarından alınan kan örneklerinde bulundu. Bu moleküller kutup ayılarının hormonlarını ve beyin fonksiyonlarını bozmakta. Dolayısı ile kirliliğin kutup ayılarının davranışlarını, hormon dengelerini, yani ait oldukları zorlu çevrede hayatta kalma başarılarını etkileyeceği düşünülüyor. Doğa bize bu hafta “Beni kirletme” diyor.
Kaynak:
https://polarbearsinternational.org/news-media/articles/polar-bears-pollution-blood-contaminants
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X23008627?ref=pdf_download&fr=RR-2&rr=805efdcdef5b514d
https://sciencenordic.com/arctic-chemicals-denmark/chemical-pollution-is-causing-brain-damage-in-polar-bears/1415520
